In november 2024 maakte een team van de Hortus een bijzondere studiereis door de Cape Floristic Region in Zuid-Afrika. Deelnemers waren directeur Carlien Blok, hoofd tuin & collectie Reinout Havinga, collectiespecialist Kaap Iris van Kleinwee en reisleider Rupert Koopman, een ervaren fynbos- en natuurbeschermingsdeskundige. De reis werd mede mogelijk gemaakt door het Hugo de Vriesfonds en het Alberta Mennegafonds.

Tijdens deze intensieve reis stonden vier doelen centraal: inzicht verkrijgen in de diversiteit van de Kaapse flora en vegetatietypen, een netwerk opbouwen van relevante personen en organisaties, onderzoeken hoe de eeuwenoude relatie tussen de Hortus en de Cape Floristic Region op een dekoloniale manier nieuw leven ingeblazen kan worden en het identificeren van concrete vervolgstappen voor verdere samenwerking.

De reis begon met een bezoek aan het Kogelberg-natuurreservaat, waar de deelnemers de cruciale rol van vuur in de vegetatieontwikkeling met eigen ogen konden aanschouwen. Bezoeken aan botanische tuinen, zoals de Harold Porter Botanical Garden en de Karoo National Botanical Garden, gaven waardevolle inzichten in het beheer en behoud van bedreigde plantensoorten. Ook werden bezoeken gebracht aan de Stellenbos University Botanical Garden en Kirstenbosch National Botanical Garden. Het team leerde onder andere over de uitdagingen rond fondsenwerving voor het behoud van plantencollecties en de bestrijding van plantendiefstal, een groeiend probleem in Zuid-Afrika.

Een belangrijk thema tijdens de reis was dekolonisatie binnen natuurbehoud. Ontmoetingen met lokale natuurbeschermers en wetenschappers benadrukten de noodzaak van inclusieve beschermingsstrategieën. Ook bezocht het team het Living Landscapes-project waar wordt samengewerkt met lokale gemeenschappen om natuurbehoud en sociaal-economische belangen te verenigen. Verschillende deelnemers aan dit project deelden hun verhalen en de uitdagingen die ze tegenkomen.

Op de University of the Western Cape werd besproken hoe oorspronkelijke bewoners vaak worden buitengesloten van natuurgebieden door hekken en regelgeving. Dit benadrukt de historische ongelijkheid in landbeheer en natuurbehoud. Het team van de Hortus gaat samen met Wageningen University & Research verkennen hoe deze verhalen en inzichten kunnen worden geïntegreerd in tentoonstellingen en educatieve programma’s.

De reis resulteerde in een reeks concrete actiepunten: onderzoeken hoe de Hortus het verhaal van bedreigde Kaapse vegetatietypen kan delen met bezoekers en kan bijdragen aan conservatie. Maar ook: het verkennen van samenwerkingen met Zuid-Afrikaanse organisaties voor educatie en conservatie en versterken van de samenwerking met universiteiten en botanische instellingen om kennisuitwisseling te bevorderen.

Tot slot heeft deze studiereis niet alleen geleid tot diepere kennis van de Kaapse flora, maar ook tot waardevolle verbindingen en inzichten over hoe de Hortus een betekenisvolle rol kan spelen in de toekomst van biodiversiteitsbehoud en educatie. Door de dialoog aan te gaan over dekolonisatie en inclusiviteit kan de Hortus bijdragen aan een bredere en duurzamere benadering van botanische samenwerking wereldwijd.