Geheel in de lijn met de missie van de Hortus wordt de Klimatenkas duurzaam verbouwd. Ook de toevoer van energie, elektra en warmte wordt CO2-neutraal. Een eerste stap op dit duurzame pad heeft de Hortus in 2016 al gezet door de koppeling van het warmte-koudesysteem van de Hermitage Amsterdam (tussenkunstenkas.nl). De tuin en het museum zijn met elkaar verbonden door 425 meter lange buizen onder de grond. Deze buizen verplaatsen de warmte en koude die beide instellingen nodig hebben voor de airconditioning van hun gebouwen. De Hermitage Amsterdam moet de kunstcollectie koelen. Hierdoor ontstaan er een warmte-overschot. Die restwarmte wordt getransporteerd naar dit de Hortus voor de verwarming van de kassen en de Victoriavijver. Omgekeerd levert de Hortus dan weer afgekoeld water terug aan de Hermitage voor de koeling van de kunst. Beide instellingen hebben daarmee veel minder energie nodig om water te verwarmen dan wel te koelen voor hun aircosysteem.

Het leverde de Hortus een jaarlijkse besparing op het gasverbruik op van 65% in 2017 & 2018, ruim 80% in 2019 en inmiddels 87% in 2020. In de afgelopen vier jaar werd in totaal 568.000 m3 gas bespaard. De Hermitage heeft in deze jaren aan elektriciteit een besparing gerealiseerd van 1,4 miljoen kWh. De gezamenlijk bereikte CO2-reductie bedroeg in deze vier jaar cumulatief 1400 ton.

Het idee

Aanleiding voor de samenwerking tussen de instellingen was de zoektocht van de Hermitage naar een oplossing voor het warmte-overschot in haar warmte-koudeopslag (wko-bron). Bij de bouw van de Hermitage is in 2009  een wko-installatie aangelegd voor de verwarming en koeling van de expositiezalen. In het dagelijks gebruik bleek de Hermitage veel meer koeling dan verwarming nodig te hebben. Een eerste oplossing was om overtollig warmte te verbranden, vanaf het dak. Dit is natuurlijk erg zonde van de gewonnen warmte en zeker niet duurzaam. Om het structurele warmteoverschot nuttig te gebruiken ging het museum op zoek naar mogelijke partners. De oplossing bleek op slechts 400 meter afstand te liggen: de kassen van de Hortus Amsterdam. Deze kassen hebben een forse warmtebehoefte voor hun (sub)tropische planten. Omdat de Hortus net op het punt stond zijn twintig jaar oude gasketels te vervangen, kwam het telefoontje van de Hermitage precies op het juiste moment.

Prijzen

Het project heeft verschillende prijzen gewonnen, waaronder de Duurzaam Erfgoed Award 2016, en werd in 2015 is door het Ministerie van OC&W benoemd tot voorbeeldproject in het kader van de Beleidsnota Duurzaamheid Rijksmonumenten. Het project werd gedragen door toenmalig directeur van de Hortus Taeke Kuipers en Sebastiaan Lagendaal,  hoofd facilitaire dienst Hermitage.